Ziołolecznictwo jest inaczej nazywane fitoterapią lub fitofarmakologią. To znany od tysięcy lat dział medycyny niekonwencjonalnej oraz farmakologii, który skupia się na tworzeniu leków ziołowych z surowców pozyskanych z roślin leczniczych. Sztuka leczenia ziołami zajmuje ważne miejsce w historii medycyny naturalnej, ludowej jako najstarsza forma i metoda kuracji w każdym miejscu na Ziemi. Lecznicze właściwości ziół są wykorzystywane w profilaktyce wielu chorób oraz w terapii rozmaitych schorzeń.
Warto podkreślić, że leczenie ziołami skupia się nie tylko na samej terapii, ale także na obserwowaniu i poznawaniu właściwości znanych od wieków roślin leczniczych.
Granica między ziołolecznictwem a dietą w terapii jest płynna. Wpływ leków naturalnych i pokarmów na organizm jest bowiem podobny, różni się tylko siłą oddziaływania. Dlatego uważa się, że właściwie dobrana dieta i zioła mają dla naszego zdrowia fundamentalne znaczenie.
Nie może dobre drzewo wydać złych owoców ani złe drzewo wydać dobrych owoców
Mt 7, 15
Leki z roślin można przygotować na kilka sposobów, wykorzystując specjalne techniki wykorzystania surowców roślinnych. Postać stosowania ziół jest zależna od przeznaczenia leku. Podstawowe sposoby przygotowania ziół są następujące:
Napar – wyciąg wodny z rozdrobnionego surowca zielarskiego (kwiatów, łodyg, korzeni, owoców lub nasion), powszechnie zwany herbatką ziołową.
Wywar, odwar – przyrządza się go z twardych części roślin: najczęściej z kory, korzeni, kłącza, nasion i bulw, ale także z liści. W procesie gotowania ziół na wolnym ogniu uzyskuje się leki o silniejszym działaniu niż napary.
Nalewka — wyciąg z ziół na alkoholu, dzięki czemu to najbardziej trwały lek roślinny. Ziele zalewa się alkoholem, przeważnie w proporcji 1 część surowca na 5 części alkoholu, i pozostawia na 14–21 dni.
Wino ziołowe – wspaniałe lekarstwo roślinne z połączenia ziół i wina, podobnie jak nalewka dłużej zachowuje trwałość.
Syrop – wyciąg z suszonych lub świeżych ziół gotowanych w roztworze cukru, dzięki któremu lek zachowuje trwałość (cukier ma właściwości konserwujące). Na jedną część wyciągu z roślin lub samych roślin przypada 1 lub 2 części cukru. Syropy należy przechowywać w lodówce.
Ocet leczniczy – przyrządza się z rozgniecionych świeżych lub suszonych ziół połączonych z octem winnym. Do stosowania zewnętrznie (jako np. płukanki do włosów, do nacierania skóry) lub wewnętrznie rozcieńczone z wodą.
Olej ziołowy – przyrządza się z rozgniecionych świeżych ziół bogatych w olejki eteryczne. Zioła zalewa się gorącym olejem lub oliwą (czasem zimnym i zostawia w nasłonecznionym miejscu) w proporcji 1:1.
Maść lecznicza – sporządzana na bazie tłuszczów takich jak smalec wieprzowy, gęsi, wazelina, olej kokosowy, lanolina.
Kąpiele ziołowe – mają wartość leczniczą i relaksującą, dodają sił witalnych, wzmacniają i ujędrniają skórę.
